ترکیبات خون...

ساعت 8:55 صبح چهارشنبه 88/10/9

خون از عناصر سلولى معلق در پلاسما تشکیل شده و عناصر سلولى آن عبارتند از: گلبولهاى قرمز، گلبولهاى سفید و پلاکتها. میزان حجم این عناصر در خون چهل و پنج درصد است و پنجاه و پنج در صد بقیه حجم خون ، پلاسما مى باشد.
اما ترکیبات خون عبارتنداز: گلبونهاى قرمز و چند لوکوسیت یا گویچه هاى سفید شامل گرانولیست ، لنفوسیت ، مونوسیت ، پلاکتها و مقدارى محلول مانند کلسترول ، قند، املاح ، آنزیمها و چربیها که در پلاسما غوطه ورند. براى ثابت ماندن حجم و فشار خون باید غلظت آن همواره تحت کنترل قرار گیرد به همین منظور خون ، میزان آب نوشیده شده را جذب و بخش ‍ زاید آن را توسط کلیه ها و پوست (تعرقطعنامه دفع مى کند. وقتى بدن از نظر آب در مضیقه باشد، خون از کوچکترین ذرات آب موجود در بدن بهره بردارى مى کند و با ایجاد حس تشنگى ، آب مى طلبد و دلیل احساس ‍ تشنگى پس از خونریزى نیز همین است ، زیرا در این حالت حجم و فشار خون در بدن کاهش مى یابد و لازم است بلافاصله با ورود آب به بدن فشار خون به حالت اولیه خود باز گردد.
مهمترین عمل گلبولهاى قرمز، رساندن اکسیژن از ریه ها به سلولها و بازگرداندن گازکربنیک به ریه ها است . ریه ها با عمل دم و بازدم وظیفه جذب اکسیژن از خارج بدن و دفع گازکربنیک به خارج از بدن را به عهده دارند. مهمترین وظیفه گلبولهاى سفید دفاع از بدن در مقابل عفونت و بیماریهاست . برخى از گلبولهاى سفید، باکتریهاى مهاجم را در میان مى گیرند و آنها را از بین مى برند. دسته اى دیگر از آنان در مقابل بیماریهاى مختلف در بدن ایجاد مصونیت مى کنند. گلبولهاى سفید تک هسته اى در غدد لنفاوى ، لوزه ها، طحال ، کبد و مغز استخوان ساخته مى شوند.
پلاکتها باعث انعقاد خون در هنگام خون ریزى مى شوند و کوچکترین سلول بدن مى باشد و عمر آن بین هشت تا ده روز که در مغز استخوان ساخته مى شوند.
پلاسما، ضمن رساندن آب و مواد غذایى به سلولها، حامل مواد پروتئینى و عوامل انعقاد خون ، مواد معدنى و هورمونهاى لازم جهت رشد بدن مى باشد؛ پلاسما مواد زاید را از سلولها مى گیرد و براى دفع به کلیه ها مى رساند.
هموگلوبین ، ماده اى است پروتئینى و در گلبولهاى قرمز وجود دارد و سرخى رنگ خون را باعث مى شود. این ماده اکسیژن را به سلولها مى رساند و انیدرید کربنیک (CO2) را به ریه باز مى گرداند.
عامل ار - هاش (H.R)
(ار - هاش ) ساختمان شیمیایى پیچیده و خاصى است که در گلبولهاى قرمز خون 90 مردم ایران وجود دارد، لذا این افراد را (ار - هاش مثبت ) یعنى دارنده این عامل مى نامند. در خون بقیه افراد این عامل وجود ندارد و (ار - هاش منفى ) هستند. در خون افراد (ار - هاش مثبت ) ماده ضد آن وجود ندارد، لذا به افراد عامل مثبت مى توان هم عامل مثبت و هم عامل منفى تزریق کرد ولى به گروههاى منفى باید خون متجانس تزریق شود. چنانچه به افراد گروه منفى خون گروه مثبت براى یکبار تزریق شود حادثه اى رخ نخواهد داد اما در صورت تکرار براساس طبیعت دفاعى بدن که با هر عامل ناشناخته وارده به بدن مبارزه مى کند، خون جدید با ماده اى به نام پادتن مورد حمله قرار مى گیرد و عمل ار - هاش آن از بین مى رود در نتیجه خون جدید در بدن خراب و نهایتا منجر به مرگ شخص مى شود.
گروههاى خونى
گروههاى خونى براساس ساختمان شیمیایى موجود در سطح گلبولهاى قرمز به چهار گروه A، B، AB و O تقسیم کرده اند. بدین ترتیب هر گروه خونى کاملا اختصاصى مى باشد و نباید به انسانى دیگر با گروه خونى نامتجانس تزریق شود؛ اما گروه O به دلیل ساختمان خاص گلبولهاى آن که نه ضد A و نه ضد B هستند قابل تزریق به تمام گروههاى چهارگانه هستند و اصطلاحا گروه O را گروه دهنده همگانى مى نامند...

¤ نویسنده: یه نفر

نوشته های دیگران ( )